Wordt tegemoet gekomen aan de noden van druggebruikers door hulpverlening in Gent? – Freya Vander Laenen

Samen met onderzoekers Orphée Sys en Louis Favril werd een onderzoek geleid in opdracht van het MSOC, het Medisch Sociaal Opvangcentrum te Gent. Het MSOC biedt toegankelijke zorg voor gebruikers van illegale drugs, in het bijzonder voor opioïden gebruikers. Dit project stelde hen in staat om te achterhalen welke populatie de (drug)hulpverlening effectief bereiken (of net niet), de behoeften en profielen van deze gebruikers vast te stellen en aanbevelingen op te stellen om het aanbod voor hen uit te breiden. De bevindingen van het project werden opgenomen in het lokaal beleid voor drugs van de stad Gent voor de periode 2020-2025, een initiatief van de lokale drugscoördinator en de burgemeester van de stad.

Een innovatief kenmerk van het project is dat het vanaf het begin relevante stakeholders heeft betrokken op wel drie niveaus:

  1. Het MSOC
  2. De stuurgroep voor het drugbeleid van de stad Gent
  3. De druggebruikers zelf

Deze samenwerking op verschillende niveaus bevorderde niet alleen hun deelname aan het onderzoeksdesign, het vergemakkelijkte ook de informatiestroom naar de stakeholders. Het MSOC en de stuurgroep kregen aanbevelingen voor de verbetering van het drugsbeleid, nadat zij de gelegenheid hadden gekregen de resultaten te bespreken. Een uitdaging die het project met succes heeft aangepakt en die zowel in wetenschappelijk opzicht als wat de maatschappelijke impact betreft een toegevoegde waarde heeft, is de wijze waarop toegang is verkregen tot deze zeer moeilijk te bereiken populatie. In tegenstelling tot andere studies waren de respondenten geen gebruikers van drughulpverlening, zoals het MSOC. Het waren vooral degenen die momenteel net niet betrokken zijn bij een of andere vorm van behandeling. Om de steekproef van 47 problematische druggebruikers te bereiken, waren veldwerkers en straathoekwerkers essentiële verbindingen tussen onze onderzoekers en deze gemeenschap.

Deze druggebruikers zijn belangrijke stakeholders bij dit soort onderzoeken. Spijtig genoeg worden hun perspectieven nog te veel over het hoofd gezien in een beleids- en onderzoeksomgeving. Tijdens het project kregen zij de kans om hun eigen aanbevelingen te formuleren en hun behoeften te bespreken. Het succes van deze uitwisseling is deels te danken aan het vertrouwen dat opgebouwd is met de veldwerkers, ambtenaren en autoriteiten van de Stad Gent, met wie al 20 jaar een succesvolle relatie onderhouden wordt.

Binnen deze moeilijk te bereiken gemeenschap werden ook punten van kwetsbaarheden gevonden en in de beleidsadviezen opgenomen. Niet alleen werd vastgesteld dat alcoholgebruikers meer specifieke zorg nodig hebben, maar ook dat de Roma-gemeenschap zeer kwetsbaar is. Dit leidde ertoe dat in het beleidsplan voor drugs van de stad speciale voorzieningen werden opgenomen voor deze groep. Ook werd speciale nadruk gelegd op gebruikers die in extreem isolement leven, in kraakpanden, en nauwelijks of geen contact hebben met sociale diensten, maar hiervoor werden tot dusver geen voorzieningen getroffen.

Een van de sterktes van het project is dat het de behoefte naar een alomvattende behandeling voor deze gebruikers poneert, met begrip van de aanbevelingen. Hierdoor werden de aanbevelingen ook relevant voor beleidsmakers en de praktijk. Dit is een weerspiegeling van de interdisciplinaire inzet van het onderzoek, die niet zozeer gericht is op criminologie, maar eerder op de (geestelijke) gezondheid, met inbegrip van inzichten uit de sociologie, criminologie, recht en andere.

Een van de belangrijkste aanbeveling die uit de studie naar voren kwam, was het belang naar uitbreiding van de zorg tot gebieden als tandheelkundige zorg. Ook het plaatsen van containers voor injectiespuiten zou moeten uitgebreid worden. Dit zijn aanbevelingen die reeds zijn opgenomen in het beleidsplan. Een andere bevinding van de studie was dat de populatie waarop het MSOC de studie had laten toespitsen, namelijk gebruikers van illegale drugs, beter kon worden uitgebreid tot ook alcoholgebruikers. Bovendien, terwijl gelijkaardig onderzoek vaak focust op het continuüm van zorg, bleek uit het project dat het verlenen van zorg door dezelfde persoon vaak ook belangrijk is, wat in plaats daarvan dus de nood aan een continuüm van zorgverleners suggereert.

In de komende vijf jaren zullen de meeste aanbevelingen die uit het project voortvloeiden in praktijk kunnen worden omgezet via het Gentse beleidsplan voor drugs, een belangrijk instrument voor de preventie van drugsgerelateerde schade. Dit begeleidt het optreden van diensten voor rechtshandhaving en begeleidt sociale diensten in een poging om sociale inclusie te bevorderen binnen deze gemeenschappen.

%d bloggers vinden dit leuk: